Χειροποίητα χαλιά με υπογραφή Εφραίμογλου.
Αναζητώντας κανείς την προέλευση της τέχνης της δημιουργίας χειροποίητων χαλιών μέσα στο πέρασμα των αιώνων, έρχεται αντιμέτωπος με το απέραντο βάθος του χρόνου. Κοιτώντας πίσω στο χρόνο όμως, κάποιος θα παρατηρούσε τη διαδεδομένη παραγωγή και ύφανση των χειροποίητων χαλιών σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου. Φτάνοντας στο σήμερα, όπου η παραγωγή ενός χειροποίητου χαλιού αποτελεί αποκλειστικότητα των χωρών που διατηρούν τις παραδόσεις τους ανεπηρέαστες στον ερχομό της βιομηχανοποίησης και του αυτοματισμού της διαδικασίας παραγωγής.
Είτε παράγονται από φυλές νομάδων από τα βάθη της Μαντζουρίας και της Μογγολίας, είτε σε χωριά και πόλεις της Περσίας, της Τουρκίας, του Πακιστάν, του Αζερμπαϊτζάν, του Νεπάλ της Ινδίας και της Κίνας, η διαδικασία κατασκευής ενός χειροποίητου χαλιού θα βασίζεται πάντα στις πανάρχαιες τεχνικές των προγόνων. Αυτές οι τεχνικές έχουν να κάνουν με τη φυσική επεξεργασία του μαλλιού, του φυσικού βαψίματος μέσω των χρωστικών ουσιών αλλά και το πραγματικό μεράκι των ταπητουργών που αφιερώνουν αμέτρητες ώρες εργασίας για να ολοκληρωθεί ένα ξεχωριστό προϊόν.
Το μόνο πράγμα που πραγματικά παραμένει αναλλοίωτο μέσα στο χρόνο είναι η πραγματική αξία των χειροποίητων χαλιών. Αυτή η ουσιαστική αξία που συντελείται από τα σχέδια, τα χρώματα και την έμπνευση των ταπητουργών και προσπαθεί να μας εξιστορήσει μύθους και ιστορίες πανάρχαιων πολιτισμών.
Η αγορά ενός χαλιού αποτελεί μια επένδυση που βελτιώνει την αισθητική μας στο σήμερα και μας αποζημιώνει για την επιλογή μας στο αύριο. Με αυτόν τον τρόπο συντηρούμε τις παραδοσιακές αξίες και “ζωντανεύουμε” τα όνειρα χιλιάδων τεχνιτών του παρελθόντος, που έχουν αφήσει ένα κομμάτι του εαυτού τους σε αυτές τις δημιουργίες που κατασκευάστηκαν για να μας προσφέρουν αυτή τη ζεστή αίσθηση θαλπωρής. Η θέα και το άγγιγμα ενός προσεγμένου χειροποίητου χαλιού πάντοτε θα μας συγκινεί και θα μας εντυπωσιάζει.
Μια ιδιαίτερη αλλά όμορφη αγορά
Η απόκτηση ενός χειροποίητου χαλιού η μηχανής σίγουρα δεν αποτελεί μια καθημερινή και κοινή αγορά. Γι’ αυτό λοιπόν θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στις κινήσεις σας, δίνοντας τη δέουσα σημασία στις λεπτομέρειες της αγοράς σας. Μερικές από τις παρακάτω πληροφορίες θα σας βοηθήσουν τόσο στην αγορά, όσο και στη συντήρηση και φύλαξη των χειροποίητων χαλιών σας. Δεν πρέπει να ξεχνάτε πως μετά την αγορά ενός χαλιού, το ίδιο το χαλί “ωριμάζει”, βρισκόμενο κάτω από τα πόδια σας.
- Επιλογή εμπόρου – συμβούλου: Όπως έλεγε και μια γνωστή παροιμία των παππούδων μας: “Πρέπει να έχεις εμπιστοσύνη στον χρυσοχόο σου, στο γουναρά σου και στον χαλά σου.” Τα χαλιά δεν έχουν ταμπέλα κατασκευαστή και το πιστοποιητικό το εκδίδει ο έμπορος. Άρα καλή έρευνα πριν την αγορά.
- Επιλογή μεγέθους: Προτιμήστε χαλιά μικρών διαστάσεων. Όχι μόνο μεγαλώνουν οπτικά το χώρο σας, αλλά και η αξία τους αναδεικνύεται καλύτερα με την προσθήκη τους μέσα στο χώρο. Άλλωστε, στο σαλόνι σας το χαλί δεν πρέπει να περνάει κάτω από το όριο των καναπέδων, ενώ αντίθετα στην τραπεζαρία η καρέκλα του επισκέπτη όταν εκείνη χρησιμοποιείται, πρέπει να πατάει πάνω στην επιφάνεια του χαλιού. Τις διαστάσεις τις καθορίζουν τα έπιπλα μας. Επίσης τα δάπεδα και η θέρμανση στα σύγχρονα σπίτια είναι πολύ καλά.
- Επιλογή χρωμάτων: Εμπιστευτείτε το εσωτερικό σας ένστικτο και γούστο κατα την επιλογή των χρωμάτων χαλιού του χώρου σας και αποφύγετε εκείνες τις επιλογές που είναι τυπικά πιο ταιριαστές στη διακόσμηση του σπιτιού σας, γιατί με αυτόν τον τρόπο το χαλί σας θα “ενσωματωθεί” στο σύνολο και θα χάσει το χαρακτηριστικό της μοναδικότητάς του.
- Επιλογή ύφους και αισθητικής: Από ένα κλασικό έως ένα μίνιμαλ. Βleached, Patchwork, Nepal, Erased, Mohammadi (Μοχαμαντί), Zeigler (Ζείγλερ), Bokhara (Μπουχάρα), Tabriz (Ταβρίζ), Nain (Nαίν), Isfahan (Εσφαχάν) και άλλα πολλά. Μη φοβάστε το ένστικτό σας και την αισθητική σας. Εσείς θα συζείτε με την επιλογή σας, εσάς πρέπει να αρέσει και να εκφράζει. Τα χειροποίητα χαλιά ταιριάζουν παντού. Ο βαθμός της αντίθεσης μέσα τον χώρο είναι δική σας επιλογή.
- Επιλογή ποιότητας: Αντίθετα με όσα πιστεύατε μέχρι τώρα, δεν υπάρχουν καλύτερα και χειρότερα χειροποίητα χαλιά. Ίσως αυτή τη σύγκριση να την ορίζουμε ως μια τίμια αγορά ή μια λιγότερο τίμια αγορά. Ένα χειροποίητο χαλί δεν παύει να είναι ένα χειροποίητο χαλί. Σε ορισμένες κατασκευές χαλιών όπως τα νομαδικά χαλιά που υφαίνονται σε οριζόντιους αργαλειούς συγχωρούμε λάθη και φυσικές ατέλειες (abrash) στην ύφανση, οι οποίες μπορούν να κάνουν μοναδικά κάποια προϊόντα, ενώ σε κάποιες άλλες όπως στις οργανωμένες ταπητουργίες με κάθετους αργαλειούς και σχέδια σε μιλιμετρέ χαρτί, όχι. Παράγοντες όπως η ποιότητα του μαλλιού που χρησιμοποιείται, η ύφανσή του, τα σχέδια που το διακοσμούν, οι κόμποι που το συντελούν, η σπανιότητα του τύπου του, το φινίρισμα, το πλύσιμο αλλά και το κούρεμα παίζουν βασικό ρόλο στο να καθορίσουν το επίπεδο του χαλιού σας. Όλα αυτά όμως δεν θα καταφέρουν ποτέ να καθορίσουν τη μοναδικότητα και τη μαγεία που μπορεί να σου προσφέρει ένα πραγματικά ξεχωριστό χαλί.
- Αρκετοί θεωρούν πως τα ολόμαλλα χαλιά αποτελούν μια πιο φιλική αγορά, διότι το μαλλί προσφέρει πολλά φυσικά πλεονεκτήματα. Το πέλος του χαλιού παραμένει υψωμένο, τα χρώματα διατηρούν τις φυσικές αποχρώσεις τους, δεν λεκιάζουν εύκολα, δεν είναι εύφλεκτα, ενώ ταυτόχρονα είναι πιο ανθεκτικά και πιο ζεστά από άλλα είδη. Τις ίδιες ιδιότητες αυτές τις παρατηρούμε και στο φυσικό μετάξι, το οποίο προσδίδει περισσότερη λάμψη στην εικόνα του χαλιού.
- Εκτός από την μπροστινή εντυπωσιακή επιφάνεια ενός χειροποίητου χαλιού, δώστε την κατάλληλη προσοχή και στην πίσω πλευρά του. Εκεί θα πρέπει να διακρίνονται καθαρά το σχέδιο, η διάταξή του, η πυκνότητα των κόμπων του και ίσως τα πιθανά ελαττώματά του, όπως μπαλώματα ή σκισίματα. Οι ταπητουργοί λεμέ ότι στην πίσω πλευρά βλέπουμε τον χαρακτήρα του υφαντή.
-
Όσο πιο πυκνοί είναι οι κόμποι του χαλιού στην πίσω πλευρά τόσο πιο λεπτομερές μπορεί να είναι το σχέδιο του. Μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και λεπτομέρεια στο σχέδιο σημαίνει, περισσότερος χρόνος δημιουργίας, πιο λεπτά νήματα άρα μεγαλύτερο κόστος. Επίσης, από την τεχνική και το στυλ ύφανσης ενός χαλιού, ένας εμπειρογνώμονας χαλιών μπορεί να καταλάβει το DNA του χαλιού , προέλευση ποιότητα.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα χαλιά έχουν ΠΟΠ η ΠΓΕ. Κάθε ποιότητα έχει συγκεκριμένη τεχνοτροπία και χαρακτηριστικά και παίρνει το όνομα της από το τόπο κατασκευής που την έχει καθιερώσει και διατηρεί την ίδια «συνταγή» απαράμιλλη στον χρόνο. Πχ Ταμπριζ (Tabriz) από την Ταυρίδα, GHOM (ΓΚΟΥΜ), NAIN, AGRA , Isfahan, Kerman, Hereke, Konya, Kars, Bokhara Kashmir κα. Είναι τοπωνυμία που βάφτισαν τις ποιότητες.
- Μπορείτε να διαπιστώσετε μόνοι σας, με ένα απλό τεστ, την ποιότητα και τον τρόπο ύφανσης του χειροποίητου χαλιού. Με ένα αιχμηρό αντικείμενο δοκιμάστε στην πίσω πλευρά να αφαιρέσετε έναν από τους κόμπους του χαλιού σας. Στην περίπτωση ενός αυθεντικού χαλιού στον αργαλειό, κανένας κόμπος δεν δύναται να αφαιρεθεί. Αν όμως τύχει να αφαιρεθεί λόγω πιο αραιής ύφανσης, πρέπει να μοιάζει με ένα τσαλακωμένο γράμμα (γ). στα μηχανής απλά σχηματίζει ένα τέλειο V.
- Τα σχέδια αποτυπώνονται σε μιλιμετρέ χαρτί. Είναι σαν νότες στο πεντάγραμμο. Αν «παίξουμε» λάθος θα αποτυπωθεί στην ύφανση ως μια παραφωνία άλλοτε μεγάλη άλλοτε μικρή. Πρέπει να θυμάστε πως η πολυπλοκότητα των σχεδίων και της τεχνικής του κόμπου δεν προδίδουν μόνο την καταγωγή του ενός χαλιού, αλλά ανεβάζουν το συνολικό χρόνο κατασκευής και το κόστος του.
- Το μυστικό για ένα άψογο τελικό αποτέλεσμα, καθώς και το σωστό στρώσιμο στο πάτωμα βρίσκεται στη μαεστρία της δημιουργίας του τεχνίτη, στις κατάλληλα επεξεργασμένες πρώτες ύλες και στους ιδανικά μονταρισμένους αργαλειούς κατά τη διαδικασία κατασκευής.
- Λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες που βρίσκονται στο τέλος της σελίδας, μπορείτε να υπολογίσετε μόνοι σας τον ακριβή αριθμό των κόμπων ανα τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας του χαλιού.
Μερικοί ειδικοί κόμποι χειροποίητων χαλιών
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΠΩΝ ΝΑ ΤΕΤΡ. ΜΕΤΡΟ
Στην πίσω πλευρά του χαλιού σχηματίστε ένα τετραγωνάκι 1cm X 1cm και μετρήστε τους κόμπους στις δύο κάθετες πλευρές του. Πολλαπλασιάστε τα δύο νούμερα για να βρείτε τη πυκνότητα των κόμπων ανά τετραγωνικό εκατοστό. Στην συνέχεια πολλαπλασιάστε με το 10.000 για να βρείτε τους κόμπους του χαλιού ανά τετραγωνικό μέτρο. Επαναλάβετε το μέτρημα σε τρία διαφορετικά σημεία του χαλιού, ώστε να εντοπίσετε το μέσο όρο.